Ik beluister dat men op scholen veel waarde hecht aan begrijpend lezen en redactiesommen. En het zijn ook belangrijke onderdelen van het leren. Het voortgezet onderwijs selecteert zelfs op deze twee vakken.
In ons leven is het belangrijk dat we in staat zijn om informatie op te nemen en te begrijpen. Daarnaast moeten we in staat zijn om rekenopdrachten te doorzien en op te lossen.
Tegelijkertijd zijn er veel leerlingen die juist moeite hebben met deze vakken. Leerlingen die bij andere vakken prima in staat zijn om het te begrijpen en uit te voeren.
Wat is hier nu aan de hand?
Ons onderwijs is zo ingericht dat we dingen leren en dat vervolgens een aantal keer herhalen. Dus steeds het zelfde opnieuw doen zodat het in ons brein kan nestelen, liefst in het langetermijngeheugen. Dit is dé manier waarop we eigenlijk alles tot nu toe eigen gemaakt hebben: leren door na te apen.
Bij het begrijpend lezen en de redactie sommen stappen we af van steeds het hetzelfde doen, want bij deze opdrachten zijn er steeds weer nieuwe/andere invalshoeken. Op zoek naar de vraag dus. We vragen van leerlingen ineens andere vaardigheden die ze tot dan toe niet hebben geoefend.
Het brein is in veel gevallen nog niet voorbereid op deze nieuwe manier van opdrachten ontvangen. Het zal zich daarin moeten ontwikkelen. En als het brein nog niet toe is aan deze opdrachten, is de leerling nog niet voldoende in staat de opdracht uit te voeren.
Dit zegt niets over het verstandelijke vermogen van de leerling, maar het brein is er gewoon nog niet aan toe.
Ondertussen vinden wij wél dat een leerling op een bepaalde leeftijd iets zou moeten kunnen, echter het brein moet maar zover zijn!
Wanneer een meisje 10 jaar is en begint te menstrueren dan is er niemand ongerust. Wanneer zij 13 is en nog niet menstrueert is er ook nog niemand in paniek. Hier zit royaal 3 jaar tussen. Dit wordt ook brein-technisch aangestuurd. Maar als het over leren gaat dan moet een leerling op een bepaalde leeftijd iets kunnen presteren. Zodra dat niet het geval is gaan de alarmbellen af.
En toch, in de meeste gevallen zien we dat de vaardigheid er uiteindelijk komt, maar soms niet altijd op het moment dat school het graag wil.
Hier botsen we weer met het systeem.
Een probleem vaststellen is relatief eenvoudig, maar dan … dus volgen hier een paar tips:
3 stappen bij begrijpend lezen
- Kijk naar de titel en vraag je zelf af waar zal dit verhaal over gaan (je zet je brein in de hoofdlijnen van het verhaal waardoor het meer details kan opnemen).
- Lees de vragen, zodat je weet wat er gevraagd gaat worden (binnen de tekst gaat je brein aandachtspunten creëren).
- Lees het verhaal en beantwoord de vragen.
Tips bij het maken van redactiesommen
- Kies redactiesommen ruim onder het niveau van de leerling en laat deze maken.
- Zodra deze te eenvoudig worden, schaal je op naar een hoger niveau.
- Het brein leert steeds weer een andere invalshoek te kiezen.
Op redactiesommen.nl vind je veel opdrachten die op jaarniveau zijn ingedeeld.
Alles kan je leren. Veel plezier!
 
Astrid Bekkers
Heel herkenbaar, Wim, dankjewel. Ik heb goede ervaringen met jouw tip om redactiesommen van lager niveau te geven. Printen, los knippen in reepjes en in een pot of bakje doen. En elke dag mag er eentje blind uit de pot gekozen worden. Als de sommen makkelijk genoeg zijn, geeft het de reactie ‘Ik wil er nog een!’