Vanochtend zag ik een meisje in mijn praktijk (groep 7), de eerste schoolweek na de vakantie zat er alweer op. School is gestart met een nieuwe methode, vanaf nu wordt er alleen nog maar in blokletters geschreven. Dat ze loopt te stoeien met die omschakeling is natuurlijk te verwachten, dat heeft wat tijd nodig.

Op dit moment schrijft ze blok- en schrijfletters door elkaar want “de ‘k’ en de ‘b’ heb ik nog niet gehad”. Dit zijn wel de momenten dat het bij mij begint te kriebelen, want waarom blokletters in de eerste jaren van schrijf- en leesonderwijs?

Een rondje op internet leert mij dat ik hopeloos achterloop, want deze discussie blijkt op veel scholen al jaren gaande te zijn. Met felle voor- en tegenstanders.

Voorstanders van blokletters geven aan dat het veel sneller aan te leren is, ook als de fijne motoriek nog niet voldoende ontwikkeld is en het sluit beter aan op boekletters. Hier valt zeker wat voor te zeggen en de tijd die niet besteed hoeft te worden aan schrijfonderwijs, kan aan iets anders besteed worden. Er is tenslotte genoeg te doen.

Voorstanders van verbonden schrift geven aan dat het hersenactiviteit stimuleert en daarmee wordt de ontwikkeling van de fijne motoriek juist ondersteund. Daarnaast ga je door het soepele en doorgaande schrift sneller schrijven.

Minder vaak gehoord, maar volgens mij razend belangrijk: “een betere horizontale verdeling van de letters door een evenwichtiger spatiëring”. Oftewel, er ontstaat een regelmatige afstand tussen de verbonden letters binnen een woord maar ook duidelijke ruimte tussen de woorden in een zin. Hierdoor worden de woordbeelden beter zichtbaar. En die woordbeelden zijn zo belangrijk bij het (leren) lezen en schrijven!

Mijn ervaring is dat bij kinderen die in blokletters schrijven de ruimte tussen de letters binnen een woord en de ruimte tussen woorden steeds varieert. De woordbeelden als zodanig zijn hierdoor niet goed herkenbaar, waardoor automatisering van de woordbeelden niet tot stand komt.

Door verbonden te schrijven ben je een woord aan het vormen, dit in tegenstelling tot het schrijven van losse blokletters. Je betrekt het gevoelsdenksysteem bij het proces waardoor de kans veel groter is dat de informatie beter wordt vastgelegd.

Op de website van Operation Education (met interessante onderwijsvragen!) kwam ik het volgende advies tegen van het Platvorm Handschriftontwikkeling.

• Start met voorbereidende oefeningen (zoals Schrijfdans) tot de herfst of kerstperiode in groep 3
• Ga dan over op het aanleren van lopend schrift, op rechtshellend-verbonden schrift tot groep 7 en leg de nadruk op automatiseren en temposchrijven
• Geef daarnaast, vanaf groep 6, oefeningen in toetsenbordvaardigheid
• Start vanaf groep 7 met blokschrift en eventueel sierschrift of kalligrafie
• Geef vanaf groep 8 de individuele keuze voor verbonden schrift of blokschrift, maar blijf eisen dat het leesbaar en vlot is!

Ik ben het er helemaal mee eens, maar ach, wie ben ik?